Nova uredba donosi dodatna ograničenja za državljane brojnih zemalja, dok građani Srbije i dalje čekaju na bolji status u vezi sa američkim vizama
VAŠINGTON – Odluka američke administracije o zabrani putovanja za državljane 12 zemalja, uglavnom iz Afrike i Bliskog istoka, zvanično je stupila na snagu. U pitanju je najnoviji potez Bele kuće koji ima za cilj, kako je obrazloženo, poboljšanje bezbednosnih protokola i zaštitu američkih granica.
Zabranu je prethodne nedelje potpisao bivši predsednik Donald Tramp, a odnosi se na državljane sledećih zemalja: Avganistan, Mjanmar, Čad, Kongo, Ekvatorijalna Gvineja, Eritreja, Haiti, Iran, Libija, Somalija, Sudan i Jemen.
Ograničenja i za dodatne države
U istom dokumentu precizirano je da su pojačana ograničenja uvedena i za građane Burundija, Kube, Laosa, Sijera Leonea, Togoa, Turkmenistana i Venecuele – i to za one koji se trenutno nalaze van teritorije SAD i ne poseduju validnu američku vizu.
“Ova zabrana ne utiče na lica koja već imaju izdate vize,” navodi se u uputstvu poslatom američkim diplomatskim predstavništvima širom sveta. Drugim rečima, oni koji su ranije dobili vizu, i dalje imaju pravo ulaska u SAD, pod uslovom da je njihova viza i dalje važeća.
Srpski pasoš
Građani Srbije, iako nisu pogođeni ovom zabranom, i dalje se suočavaju sa rigoroznim viznim režimom kada je u pitanju putovanje u Sjedinjene Države. Prema poslednjim podacima američkog Stejt departmenta, procenat odbijanja turističkih (B1/B2) viza za srpske državljane iznosi oko 14%, što našu zemlju stavlja u nepovoljan položaj u poređenju sa nekim susednim državama.
Na primer, Hrvatska je, zahvaljujući niskom procentu odbijenih viza (ispod 3%), postala deo američkog Visa Waiver programa, što znači da njeni građani mogu da putuju u SAD bez vize do 90 dana. Mađarska i Slovenija već godinama uživaju isti status. Bosna i Hercegovina i Severna Makedonija, s druge strane, suočene su sa sličnim izazovima kao i Srbija, i još nisu kvalifikovane za ukidanje viza.
Geopolitika u pozadini odluka
Iako Sjedinjene Američke Države javno navode bezbednosne razloge i administrativne kriterijume kao osnovu za ove zabrane i ograničenja, brojni analitičari tvrde da se u pozadini kriju i geopolitički interesi. Države poput Irana i Venecuele, koje su decenijama u složenim odnosima sa Vašingtonom, često se pojavljuju na listama sa pojačanim restrikcijama.
Ujedno, zemlje poput Eritreje i Somalije suočene su sa hroničnom političkom nestabilnošću, što je, prema zvaničnim američkim izvorima, razlog za zabrinutost kada je u pitanju proces izdavanja viza i proveru identiteta.
Budućnost viznog režima za Balkan
Građani Srbije, i pored bliskih političkih odnosa sa SAD, još uvek ne ispunjavaju sve kriterijume za ukidanje viza. Glavni izazovi ostaju procenat odbijenih aplikacija, kao i tehnički zahtevi koje američka administracija postavlja – uključujući biometrijske standarde, bezbednosnu saradnju i razmenu podataka.
“Postoji nada da će se vize za Srbiju ukinuti u narednim godinama, ali sve zavisi od ispunjavanja administrativnih i bezbednosnih uslova,” istakao je izvor iz diplomatskih krugova u Vašingtonu.
Za sada, svi građani Srbije koji planiraju da putuju u Ameriku moraju da prođu kroz standardnu viznu proceduru, koja podrazumeva online aplikaciju, plaćanje takse i intervju u ambasadi.
