Kupole ruskih hramova su same po sebi umetnička dela koja o svetinji koju krase pričaju priču. Neke su zlatne, neke plave sa zvezdicama, neke su šarene ili čak crne, piše RT Balkan.
Šta svaka boja znači?
Ukoliko biste se zagledali u beskrajne horizonte Moskve, Sankt Peterburga i drugih ruskih gradova, mogli biste primetiti da su kupole hramova ono što prvo upada u oči. Jednobojne, šarene, zlatne, srebrne – ove krune hramova čine da svi pogledi ostanu prikovani za svetinje. Ove “kape” na vrhu svetinja nisu samo dekorativnog karaktera. Na osnovu boje kojom su prekrivene o jednom hramu se može mnogo toga saznati: kom svecu (ili svecima) je posvećen, šta simbolizuju i koji praznik slave.
Kupole zlatne boje su najčešće među ruskim pravoslavnim hramovima i uglavnom je ova boja rezervisana za glavnu svetinju tog grada. Hramovi sa zlatnim “krunama” simbolizuju nebesku slavu i posvećeni su Isusu Hristu i velikim crkvenim praznicima.
Možda i najpoznatiji hram sa zlatnim kupolama je Hram Hrista Spasitelja koji se nalazi u samom srcu ruske prestonice. Drugi najpoznatiji je Uspenski hram koji se nalazi u okviru Moskovskog Kremlja. Svetlo koje se odbija o njihove pozlaćene kupole jedna je od najupečatljivijih atrakcija glavnog grada Rusije.
U pojedinim gradovima se, pored zlatnih, mogu sresti i hramovi sa srebrnim kupolama – ove svetinje su po pravilu sagrađene i nazvane u čast svetaca koje slavi ruska pravoslavna crkva.
Kupole zelene boje izgledaju veoma neobično, ali se istovremeno odlično uklapaju u zelene krajolike, naročito u proleće i leto. U srcu zelenih površina one hramovima samo dodaju notu bajkovitosti.
Hramovi i crkve koje krase zelene kupole najčešće su posvećeni Svetoj Trojici, a u pojedinim slučajevima i drugim pravoslavnim svecima. Preobraženska crkva u Tuli je, primera radi, posvećena Nikolaju Čudotvorcu.
Hramovi sa kupolama jarko plave boje najčešće su posvećeni Bogorodici, dok zvezde na njima (ukoliko postoje) simbolizuju Vitlejemsku zvezdu koja je obeležila rođenje Isusa Hrista. Pokrovski hram, odnosno hram Pokrova Presvete Bogorodice je možda i najpoznatiji ruski hram sa plavim vrhovima posvećen Bogomajci.
Naravno, postoje izuzeci, a Troicki hram u Sankt Peterburgu je idealan primer za to. Ova svetinja ni na koji način nije povezana sa Bogorodicom, već je boja kupola “dodeljena” u skladu sa bojom uniforme koju su nosili oficiri Izmajlovskog puka.
Crna boja je boja koja se najčešće povezuje sa monasima, pa se i kupole ove boje sreću na hramovima koji su posvećeni najpoznatijim ruskim svecima koji su se odrekli svih čari ovozemaljskog života. Česte su i kupole bele boje – one simbolizuju dva velika hrišćanska praznika, Preobraženje ili Vaznesenje Gospodnje.
Možda i najbolji primer svetinje sa crnim kupolama je crkva Vasilija Velikog u gradu Pskov. Vasilije Veliki bio je svetac koji je izabrao monaški život i koji je osmislio pravila monaškog života i koncept ikonostasa.
Šarene kupole ne nose nikakvu posebnu poruku i najčešće objedinjuju sve simbole koje svaka pojedinačna boja nosi sa sobom. Ovo se odnosi kako na svetinje koje krase kupole jarkih boja, tako i na one koje imaju, primera radi, jednu zlatnu, a ostale srebrne ili crne kupole.
Najpoznatiji hram Moskve, a i cele Rusije jeste hram Vasilija Blaženog, na čijem se vrhu nalaze “kape poput plamičaka” u različitim bojama. Drugi najpoznatiji je hram Spas na Krvi, koji krasi Sankt Peterburg. Primera ima pregršt, a svaki hram je lep na svoj način.